Cứu trợ mùa lũ: sao cứ phải là mì tôm, nước mắm?

Mới đây, chia sẻ của chị H.T – một người dân vùng lũ Quảng Nam đưa ra những quan điểm về việc cứu trợ mùa lũ ‘nên hay không là mỳ tôm, nước mắm’ thu hút sự quan tâm của nhiều bạn đọc.

Chị H.T sinh ra và lớn lên tại Đại Lộc – Quảng Nam, nơi hàng năm có ít nhất một trận bão hoặc cơn lũ đi qua. Dân quê chị luôn ở trạng thái sẵn sàng ứng phó và chuẩn bị gạo, mắm đủ chống đói trong thời gian cả tuần.

Mỗi lần lũ quét, đài báo thiệt hại hàng tỷ đồng, cứu trợ hàng tỷ này tỷ nọ… nhưng đến tay dân cũng không có gì nhiều hơn mì tôm, gạo (có khi gạo mốc), nước mắm hoá chất.

Chia sẻ với chúng tôi, chị H.T cho biết, năm 1999 trận lũ lịch sử, chị đi nhận gạo 1 lần bị gạo mốc, lần thứ 2 nhận được 1,5 gói mì tôm vì lý do nhà 3 khẩu, mỗi người nửa gói!

Sao ai cũng cứu trợ bằng mì tôm?

Và điều khiến chị luôn trăn trở và tự hỏi: ‘Sao ai cũng đi cứu trợ bằng mì tôm? Hay làm cho có phong trào?’

Chị giải thích như làng chị ở nước chỉ ngập thôi, đường bê tông hoá không có gì phải gọi là thiệt hại? Lũ ngâm có 1-2 ngày là bình thường. Khổ nhất của lũ là dọn nhà khiêng đồ và dọn bùn non! Thường mất mát lớn nhất và thiệt hại sau lũ là hoa màu, vật nuôi và ô nhiễm môi trường (trừ những trường hợp chết người, lũ cuốn thì không kể đến là thiệt hại hay mất mát).

Chị cho rằng người dân cần những vật phẩm khác hơn mà mì tôm, nước mắm.

Chị H.T viết:

‘Làm gì đến nỗi bà con làng tôi đói mà phát mì tôm? Sao không xác định được ai hay khoanh vùng nào đang đói, ai đang cần thực phẩm cứu đói khẩn? Cũng giá trị tương đương thùng mì tôm thì sao không quy đổi các vật dụng hay nhu yếu phẩm khác phù hợp từng khu vực (nơi bị quét nặng hãy cho thực phẩm mì gạo dầu, nơi chỉ bị ngâm thì nên cho giống…)

Lũ rút xong các xe từ thiện mì tôm về phát? Và hài hước hơn như hôm nay xem hình từ quê up lên là mỗi nhà một thùng mì tôm kèm một ổ bánh mì! Mà làng tôi rõ ràng không bị cô lập hay đói, sao không dành những phần quà này đến những vùng cần khẩn cấp hơn, các vùng họ thật sự bị mưa đói những ngày qua và đang ngóng chờ?

Từ thiện là tốt, tương trợ là tốt nhưng mảng tối sau lưng đó là gì? Làm cho khoẻ cho nhanh mà được tiếng đùm bọc nên cứ mua mì tôm, ko cần biết chỗ đó có nhất thiết phải cứu trợ không? Họ có cần không? Xin đừng phát đại trà. Hãy để dành những phần quà tới tay những hoàn cảnh thật sự khó khăn. Cứu đúng nơi và đúng người, đúng việc!’

Mong muốn thiết thực của người dân sau lũ

Chị H.T đưa ra 10 mong muốn mà người dân vùng lũ cần hơn cả mì tôm như sau:

‘Tập trung cho các vùng lũ mỗi huyện vài xe phun nước rửa đường? Thông thoáng đường xá cho con trẻ đến trường?

Dồn tiền tặng mỗi xã vùng lũ vài máy phát điện, cho dân dùng liên lạc thông tin khi nước rút, đặt mỗi cụm một máy cho bà con dùng trong khi chờ điện cao thế.

Thay mì tôm bằng những máy phát điện, đèn sạc dự phòng.

Cho mỗi gia đình vùng lũ vài chục thùng nước sạch (loại 20 lít) dùng nấu và uống trong khi chờ khơi trong giếng? Ví như một thùng mì thì nên cho 4 thùng nước 20 lít (tương đương nhau, mỗi thùng nước chỉ 10 nghìn).

Cho mỗi hộ đèn sạc dự phòng cho đêm hôm mất điện? Một cái đèn sạc khoảng tương đương 2-3 thùng mì tôm. Những mạnh thường quân nhỏ lẻ vẫn có thể mua vì kinh phí không quá cao.

Nếu có thể cho tiền mặt cho dân tự mua thứ họ cần (ít nhiều tuỳ lòng), giúp các gia đình neo đơn, hộ nghèo trong làng. Không nên phát đại trà, ai cũng có phần cho vui.

Cho mỗi làng cái ghe nhôm để cứu hộ, cho phao và áo phao, cho tủ thuốc y tế…? Mỗi áo phao bằng 2 thùng mì, hoặc 1 tủ thuốc, túi thuốc bằng 1 thùng mì… cho mỗi nhà vài đôi ủng đi cho khỏi lở loét nước ăn chân, thuốc y tế thường cần là tiêu chảy, băng cá nhân, thuốc sát trùng, dầu, thuốc trị nấm viêm da (quy đổi các loại thuốc này bằng một thùng mì tôm mỗi phần).

Cho mỗi trường học một máy bơm công suất to hoặc một máy phát điện cho thầy cô đỡ vất vả quét dọn bùn non khi nước rút?

Hay như cho các phiếu khám sức khoẻ người già, thuốc bổ và điều trị theo dõi miễn phí cho trẻ em và người già tại vùng ngập lụt.

Có chế độ hỗ trợ đặc biệt cho gia đình người chết, hỗ trợ con em họ đến trường hoặc nuôi đủ 18 tuổi. Lo cho người ở lại, hỗ trợ mai táng kịp thời.

Hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại về giống và vật nuôi, tái đàn hoặc cho vốn ban đầu…’

Của cho không lãng phí, người nhận thấy ấm lòng

Chị nói tiếp: ‘Bao nhiêu thứ không làm sao các đoàn cứ chạy xe ầm ầm về làng, nhà nhà vui vẻ nhận thùng mì tôm trong khi không bị đói, nhưng vì cho thì dân họ nhận? Có thật sự đùm bọc gì không hay người dân nhận vô tình làm bình phong cho các đoàn từ thiện có cớ giải ngân?

Có nhiều thứ để tặng để biếu để hỗ trợ, cớ sao cứ là Mì Tôm? Cớ sao cứ là nước mắm? Những nhu yếu phẩm này dân họ mua trữ trong nhà rồi ạ! Mỗi đoàn có nguồn quỹ to nhỏ khác nhau, nhiều cho kiểu nhiều, ít cho kiểu ít nhưng nên phù hợp.

Chị mong muốn các nhà hảo tâm từ thiện phải đúng nơi, đúng người, đúng hoàn cảnh.

Mong các tấm lòng hảo tâm khi đi làm từ thiện hãy mang giá trị trao đúng nơi, đúng người và đúng hoàn cảnh, lúc đó xã hội mới được cứu rỗi. Đừng làm vì hình ảnh, vì sự hô hào mà hãy vì mỗi hoàn cảnh cần giúp đỡ thật sự mà chia sẻ và hỗ trợ phù hợp.

Đã vượt đường sá xa xôi đến giúp dân, thì hãy giúp đúng người, đúng việc để những tấm lòng và món quà trao đi thật sự ý nghĩa tránh lãng phí.

Rất mong các anh chị bạn bè khi làm từ thiện hãy tìm hiểu thực trạng và mong muốn của dân vùng lũ. Được quan tâm ai cũng quý, trân trọng lắm, cũng ấm lòng nhưng được hỗ trợ đúng nhu cầu thì sẽ tốt hơn biết nhường nào’.

Mỗi khi đồng bào cả nước gặp thiên tai, bão lũ thì mọi người lại chung tay cứu trợ chở quần áo cũ, thực phẩm đã phần nào chứng minh nghĩa cử cao đẹp của người dân Việt Nam. Nhưng việc cứu trợ này có thật sự thiết thực, có cứu đúng người, đúng nơi, đúng việc hay chỉ mang tính hình thức, cho vui? Làm sao để của cho không lãng phí, người nhận thấy ấm lòng vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.